Lời bào chữa và trả lời
6. Ăn động vật là truyền thống và văn hoá lâu đời
Đúng là chúng ta đã ăn thịt động vật trong nhiều thế kỷ, nhưng liệu tuổi thọ của một truyền thống có biện minh cho sự tiếp tục và tồn tại của nó không? Cái cớ “ăn thịt động vật là một truyền thống” có phải là lời biện minh hợp lệ cho việc không trở thành người thuần chay không?
Chúng ta hãy để ý rằng chế độ nô lệ đã từng được coi là một truyền thống, cũng như việc đối xử với phụ nữ kém hơn đàn ông—nhưng thực tế là những điều này từng là truyền thống có biện minh cho việc tiếp tục chúng hay không? Tôi nghĩ (và hy vọng) hầu hết chúng ta sẽ nói không. Nếu nhân loại đã trải qua lịch sử quá ngoan cố và thiếu hiểu biết để thay đổi vì cái gọi là truyền thống thì chúng ta sẽ không bao giờ tiến hóa hoặc thích nghi.
Còn việc cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ thì sao? Nó đã được thực hiện trên cơ thể phụ nữ trong nhiều thế kỷ, nó đã ăn sâu vào truyền thống nhưng nó thật ghê tởm. Tuy nhiên, việc biện minh rằng việc ăn thịt động vật là có thể chấp nhận được vì đó là truyền thống thì việc thực hiện việc cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ cũng được chấp nhận. Bạn thấy đấy, logic ở đây cực kỳ thiếu sót vì cả hai hành vi đều hoàn toàn khủng khiếp và cái cớ của truyền thống không thể có bất kì biện minh nào cho nó.
Để áp dụng lập luận này cho một tình huống khác trong đó động vật không phải con người là đối tượng bị ảnh hưởng: đấu bò tót được coi là một truyền thống cũng như việc giết mổ cá heo ở Taiji, nhưng điều đó có nghĩa là những điều này vẫn nên tiếp tục?
Lễ hội thịt chó Ngọc Lâm và Lễ hội thịt chó Boknal đều là những sự kiện thường niên trong đó hàng nghìn con chó và mèo bị giết và ăn thịt, chúng đều là những sự kiện truyền thống nhưng trên khắp thế giới phương Tây, chúng ta bày tỏ sự ghê tởm đối với những lễ hội này. Khi mọi người lấy truyền thống làm lý do để biện minh cho việc ăn thịt động vật, tôi muốn hỏi: “Lễ hội thịt chó Ngọc Lâm là truyền thống, vậy việc mổ thịt và giết chó mèo có ổn không?”
Về bản sắc văn hóa—tại sao chúng ta phải tôn vinh nền văn hóa bằng sự tàn sát những sinh vật vô tội khi chúng ta có thể tôn vinh các nền văn hóa và lĩnh vực khác nhau của cuộc sống thông qua âm nhạc, khiêu vũ và ngôn ngữ? Tại sao yếu tố thống nhất gắn kết tất cả nhân loại lại với nhau là việc tiêu thụ động vật chứ không phải sự thừa nhận phổ quát rằng tất cả chúng ta đều là anh chị em, những sinh vật trên trái đất này được đoàn kết bằng cách chia sẻ một hành tinh? Không giống nhau nhưng ngang nhau.
Truyền thống văn hóa củng cố trong lòng ta những giới hạn nhận thức và hành vi trong quá khứ. Nếu loài người muốn tiến hóa từ quá khứ ngược đãi động vật, chúng ta cần xóa bỏ mọi khái niệm về truyền thống, vì truyền thống là cấu trúc của bản ngã, được truyền lại qua nhiều thế hệ để xóa bỏ và ngăn chặn mối đe dọa của sự thay đổi. Truyền thống chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là lời bào chữa hợp lệ cho những hành vi mà chúng ta đã phạm phải với tư cách là một loài và đặc biệt là cho việc tiếp tục giết người và tiêu thụ sự sống có tri giác.
Trong tình huống mà một người không thuần chay sử dụng truyền thống như một cái cớ, hãy hỏi họ:
“Liệu việc cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ có hợp lý về mặt đạo đức vì nó là một truyền thống?”
“Việc giết mổ cá heo ở Nhật Bản có hợp lý về mặt đạo đức vì nó là truyền thống không?”
“Đấu bò tót có hợp lý về mặt đạo đức vì nó là một phần của văn hóa và truyền thống không?”
“Với những điều này, bạn có nghĩ rằng văn hóa và truyền thống là những chỉ báo tốt cho đạo đức của chúng ta không?”
7. Tổ tiên chúng ta ăn động vật/chúng ta tiến hoá để ăn động vật
Khi thảo luận về chủ nghĩa thuần chay, một trong những lời biện minh đạo đức kỳ lạ nhất nhưng thường được sử dụng nhất để giết động vật là tổ tiên của chúng ta đã từng làm điều đó. Chúng ta thường nghe người ta nói “bạn sẽ không ở đây nếu tổ tiên của bạn không ăn thịt”, điều này không hẳn sai nhưng tại sao chúng ta lại đặt nền tảng đạo đức của mình trên hành động của tổ tiên, những sinh vật nguyên thủy không có nhận thức về đạo đức thời hiện đại và đã làm những điều hoàn toàn phi đạo đức như giết người và hãm hiếp mà chịu hậu quả?
Chắc chắn nếu việc ăn thịt động vật được chấp nhận bởi vì những người thượng cổ đã làm điều đó, thì việc cưỡng hiếp và giết hại lẫn nhau ngày nay cũng phải hợp lý về mặt đạo đức?
Hãy hỏi người không ăn chay mà bạn đang nói chuyện, “bạn có nghĩ rằng việc đặt nền tảng đạo đức của chúng ta dựa trên hành động của tổ tiên nguyên thủy của chúng ta là khôn ngoan không?” hay, “nếu việc ăn thịt động vật là hợp lý về mặt đạo đức vì tổ tiên của chúng ta đã từng làm điều đó, thì điều đó không có nghĩa là việc giết lẫn nhau cũng phải hợp lý về mặt đạo đức, như tổ tiên của chúng ta đã từng làm điều đó sao?”
Nếu những người không ăn chay thực sự muốn sống như tổ tiên của họ thì họ sẽ ăn chế độ ăn chủ yếu là thuần chay, ngoại trừ thỉnh thoảng ăn một số loài côn trùng. Họ cũng sẽ ngủ bên ngoài, không sử dụng công nghệ, nói bằng ngôn ngữ nguyên thủy và kém phát triển, quá phấn khích khi tạo ra lửa và có những trải nghiệm loạn luân.
Một điều khác mà mọi người sẽ nói tương tự như lập luận của tổ tiên là “chúng ta luôn ăn thịt”. Thật là một ý tưởng thụt lùi khi nhìn vào quá khứ để biết chúng ta nên sống như thế nào và dựa hoàn toàn vào hành động của mình dựa trên việc chúng ta đã làm điều gì đó trong một thời gian dài chắc chắn không phải là một ý tưởng hay. Nếu như vậy thì chúng ta vẫn sẽ có chế độ nô lệ và phân biệt chủng tộc.
Nếu bất cứ ai từng đưa ra lập luận “chúng ta luôn làm điều đó” hãy hỏi họ, “đã có lúc chúng ta coi phụ nữ kém cỏi hơn đàn ông, điều đó có khiến việc coi phụ nữ kém cỏi hơn đàn ông có thể chấp nhận được về mặt đạo đức trong thời hiện tại không?”.
Gắn liền với lập luận của tổ tiên là ý tưởng cho rằng việc ăn thịt đã giúp chúng ta tiến hóa thành những sinh vật như chúng ta ngày nay và do đó, việc tiếp tục ăn thịt động vật là hợp lý về mặt đạo đức.
Kiến thức phổ biến và được chấp nhận rộng rãi rằng chúng ta tiến hóa từ loài linh trưởng sống sót nhờ chế độ ăn chủ yếu là trái cây, quả hạch, lá cây và thỉnh thoảng có côn trùng, nhưng chế độ ăn của chúng ta đã thay đổi và tiến hóa khi môi trường chúng ta sống đã thay đổi và tiến hóa.
Người ta thường trích dẫn rằng lý do chúng ta thông minh như bây giờ là vì chúng ta đã ăn thịt và nhiều người không ăn chay cho rằng nó đã giúp chúng ta phát triển và tiến hóa. Ngay cả khi điều này là đúng, thì nó cũng không liên quan đến xã hội của chúng ta ngày nay vì bộ não của chúng ta không phát triển mỗi khi chúng ta ăn một chiếc bánh kẹp lớn, chúng ta cũng không tiến hóa thành một loài mỗi khi chúng ta bước vào cửa hàng ăn nhanh. Thực tế hoàn toàn ngược lại.
Như đã giải thích trong phần lý do về dinh dưỡng: ăn các sản phẩm từ động vật gây trở ngại cho sức khỏe của chúng ta chứ không phải là có lợi. Do đó, tiêu thụ thực phẩm có tác động tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta không thể được coi là hữu ích cho sự tiến hóa của loài chúng ta. Vì ăn các sản phẩm từ động vật, chúng ta đang chết trẻ hơn so với khi không ăn chúng.
Kết hợp với thực tế là nông nghiệp chăn nuôi chịu trách nhiệm phát thải khí nhà kính nhiều hơn toàn bộ hệ thống giao thông vận tải cộng lại và là nguyên nhân hàng đầu phá hủy rừng nhiệt đới, tạo ra vùng chết trên đại dương, gây tuyệt chủng loài, làm xói mòn tầng đất mặt (top soil), làm sa mạc hóa đất đai và hàng loạt các vấn đề môi trường khác. Rõ ràng mối quan tâm về tương lai của sự tiến hóa của chúng ta phụ thuộc vào việc chúng ta không ăn động vật. Trên thực tế, Liên Hợp Quốc đã tuyên bố rằng thế giới cần chuyển sang chế độ ăn dựa trên thực vật để tránh những tác động xấu nhất của biến đổi khí hậu (tham khảo thêm tất cả các dữ kiện về môi trường).
Hơn nữa, cũng có những lý thuyết khác về lý do tại sao bộ não của chúng ta phát triển. Đầu tiên là chúng ta bắt đầu ăn thức ăn giàu tinh bột đã nấu chín và thức ăn chứa nhiều tinh bột hơn. Những loại tinh bột này sẽ có sẵn và với việc não sử dụng 60% lượng đường trong máu của cơ thể con người, nhu cầu đường cao như vậy sẽ không được đáp ứng trong chế độ ăn ít tinh bột.
Một ý tưởng khác là chúng ta đã nâng cao nhận thức của mình bằng cách tiêu thụ nấm gây ảo giác cho phép chúng ta tiếp cận những phần não bộ chưa được khám phá trước đây, do đó cuối cùng khiến chúng ta tự nhận thức và thông minh hơn.
Giờ đây, chắc chắn việc ăn động vật đã giúp chúng ta tồn tại qua thời kỳ khan hiếm lương thực nhưng cũng giống như nền tảng của phần lớn xã hội chúng ta được xây dựng dựa trên chế độ nô lệ không biện minh cho chế độ nô lệ trong thế giới ngày nay. Thực tế là việc ăn động vật đã giúp chúng ta đạt được điều này hoặc giúp chúng ta tồn tại trong quá khứ, không biện minh cho việc tiếp tục ăn động vật trong thế giới ngày nay.
Trong xã hội đương đại, chúng ta không cần phải ăn động vật hoặc chất bài tiết của chúng và khi làm như vậy, chúng ta đang rút ngắn tuổi thọ của mình, hủy hoại hành tinh của chúng ta và gây ra vô số tác hại không cần thiết cho những sinh vật vô tội.
8. Nếu chúng ta không ăn động vật, chúng sẽ tràn lan hay tuyệt chủng
Về mặt giá trị, lời bào chữa này có vẻ khá hài hước nhưng thực ra tôi nghĩ đó là một lời bào chữa có vẻ rất hợp lý nếu bạn không biết câu trả lời. Cái cớ này là ý tưởng rằng nếu chúng ta ngừng ăn động vật thì tất cả chúng sẽ được thả ra và tàn phá môi trường của chúng ta, hoặc tất cả chúng sẽ bị giết thịt và sau đó bị loại bỏ.
Để lật tẩy lý do này, tất cả những gì chúng ta phải làm là nhấn mạnh thực tế rằng ngành chăn nuôi hoạt động trên một hệ thống cung và cầu: khi chúng ta mua sản phẩm, chúng ta đòi hỏi nguồn cung nhiều hơn. Nông dân chỉ nhân giống số lượng động vật mà họ có thể bán, họ sẽ không nhân giống nhiều hơn vì đơn giản là nó không khả thi về mặt kinh tế. Giờ đây, vì thế giới sẽ không chuyển sang thuần chay trong một sớm một chiều mà thay vào đó, nó sẽ là một quá trình dần dần trong một thời gian dài, điều này có nghĩa là khi ngày càng có nhiều người ăn thuần chay, thì ngày càng ít động vật được sinh sản tương ứng với sự gia tăng của chủ nghĩa thuần chay.
Khi phong trào tiếp tục phát triển, mô hình này cũng sẽ tiếp tục, điều đó có nghĩa là khi chúng ta cuối cùng kết thúc với một thế giới thuần chay, nông dân sẽ không đưa động vật vào sản xuất nữa. Do đó, chúng ta sẽ không bao giờ phải đối mặt với tình trạng hàng tỷ động vật được thả vào tự nhiên hoặc bị đưa đến lò mổ để bị giết rồi vứt bỏ.
Thậm chí đã có những người không ăn chay nói với tôi rằng thuần chay không phải là thuần chay vì hàng tỷ động vật sẽ cần phải bị giết thịt, nhưng một khi chúng ta áp dụng logic cung và cầu cho lý do này thì sẽ dễ hiểu tại sao tuyên bố đó lại hoàn toàn không trung thực.
Sau đó, cuộc trò chuyện thường chuyển sang lập luận của những người không ăn chay rằng điều này có nghĩa là những loài động vật này sẽ tuyệt chủng. Đây thực sự là một lập luận khá thú vị vì rõ ràng số lượng những loài động vật này sẽ giảm theo cấp số nhân đến mức tuyệt chủng. Bây giờ có một số cách để xem xét lập luận này: thứ nhất, động vật mà chúng ta ăn và khai thác để làm thức ăn không phải là động vật tự nhiên, chúng đều đã được thuần hóa, lai tạo có chọn lọc và biến đổi theo một cách nào đó có nghĩa là chúng sẽ không tồn tại được nếu không có con người.
Bò sữa đã được lai tạo để sản xuất sữa nhiều gấp 10 lần so với tự nhiên. Những con gà mái đẻ trứng đã được nhân giống để sản xuất tới 300 quả trứng mỗi năm thay vì 10-20 quả như chúng thường sản xuất tự nhiên. Gà thịt đã được lai tạo để phát triển lớn bất thường với tốc độ cực kỳ nhanh và cừu đã được biến đổi để tạo ra nhiều len hơn so với tự nhiên và thường sinh ra nhiều cừu con hơn so với tự nhiên.
Do những sửa đổi này, rất khó có khả năng bất kỳ loài động vật nào trong số này có thể tự sống sót trong tự nhiên và do đó, chúng sẽ cần con người chăm sóc và trông nom chúng. Cuối cùng, chúng ta sẽ thực sự phải lựa chọn liệu chúng ta có muốn duy trì quần thể khỏe mạnh của những loài động vật này hay chúng ta nghĩ rằng sẽ hợp đạo đức hơn nếu cho phép chúng không còn tồn tại nữa và thay vào đó bổ sung hệ sinh thái của chúng ta bằng cách làm giàu cho đa dạng sinh học tự nhiên. Về mặt lý thuyết, chúng ta cũng có thể đưa nhiều loài động vật hoang dã tự nhiên trở lại môi trường sống của chúng vì chúng ta sẽ không còn cần những diện tích đất rộng lớn như vậy cho nông nghiệp chăn nuôi.
Tất nhiên vẫn sẽ có những khu bảo tồn, nơi những con vật được giải cứu sẽ được phép sống cuộc sống của chúng và sẽ luôn có rất nhiều người sẵn lòng bỏ thời gian và tiền bạc để chăm sóc và chăm sóc những con vật nuôi trong trang trại.
Tôi nghĩ điều quan trọng cần lưu ý là nhiều loài động vật này không có nguồn gốc từ các quốc gia mà chúng được lai tạo nhân tạo. Ví dụ, cừu không có nguồn gốc từ Mỹ và không nên ở đó. Và thật không may, chính động vật hoang dã tự nhiên lại là những sinh linh phải đối mặt với hậu quả của việc này vì môi trường sống tự nhiên của chúng bị phá hủy để nhường chỗ cho đất canh tác. Động vật hoang dã bản địa cũng thường bị săn bắt và giết hại để bảo vệ đàn gia súc của người nông dân.
Tôi nghĩ nếu ai đó đề cập đến sự tuyệt chủng, điều quan trọng là phải chỉ ra rằng nông nghiệp chăn nuôi là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài—và chúng ta đang ở trong thời kỳ tuyệt chủng loài hàng loạt lớn nhất trong 65 triệu năm qua. Vì vậy, nếu họ lo lắng về sự tuyệt chủng của các loài, họ thực sự nên ăn chay trường!
9. Quyền của loài người quan trọng hơn
Thật buồn cười khi bạn nói với mọi người rằng bạn là một nhà hoạt động thuần chay, hay thậm chí chỉ là một người ủng hộ quyền động vật, mọi người đột nhiên trở thành những người hoạt động nhân đạo nhiệt thành nhất. Cái cớ “nhưng chúng ta không nên tập trung vào việc giải quyết các vấn đề của con người” sau đó được đưa ra để biện minh cho việc tiếp tục tiêu thụ các sản phẩm động vật. Nhưng liệu đây có phải là một biện hộ chính đáng, có nên khắc phục vấn đề con người trước?
Một trong những vấn đề chính với lời bào chữa này là nó có thể được áp dụng cho bất cứ điều gì. Nếu ai đó nói “Tôi nghĩ điều thực sự quan trọng là chúng ta giải quyết việc giúp đỡ những người vô gia cư”, bạn có thể nói, “nhưng chúng ta không nên lo lắng về việc tái thiết Syria sao?” hay, “Tôi nghĩ chúng ta cần giải quyết về đề giảm sút quyền lợi của người khuyết tật”, hay “nhưng chẳng phải chúng ta nên lo lắng hơn về tình trạng bóc lột công nhân may ở Bangladesh sao?”. Tất cả những vấn đề này cần được giải quyết và sẽ không có kết quả nào nếu đánh giá thấp bất kỳ vấn đề nào trong số chúng.
Thuần chay đơn giản là không ăn các sản phẩm từ động vật, không mặc da động vật, không mua mỹ phẩm thử nghiệm trên động vật và không ủng hộ việc khai thác động vật dưới bất kỳ hình thức nào. Vì vậy, bạn có thể là một người nhân đạo và thuần chay. Bạn có thể tình nguyện tại một nơi trú ẩn cho người vô gia cư và ăn chay trường và bạn có thể xây dựng trường học và bệnh viện ở các quốc gia nghèo khó mà vẫn là người ăn chay trường. Ăn thuần chay là một hành động thụ động, nó đòi hỏi rất ít từ cá nhân.
Một trong những vấn đề chính của lời bào chữa này là nó thực sự làm nổi bật niềm tin cơ bản mà nhiều người có, đó là con người không phải là động vật và chúng ta tồn tại tách biệt hoặc vượt trội so với vương quốc động vật. Đó là một bản cáo trạng rất rõ ràng về tâm lý phân biệt loài mà xã hội chúng ta đang có.
Và ngoài tất cả những điều này, điều mà hầu hết những người không ăn chay dường như không nhận ra là nếu tất cả chúng ta chuyển sang thuần chay, chúng ta sẽ không chỉ chấm dứt việc bóc lột động vật, mà chúng ta sẽ chấm dứt một số vấn đề nhân quyền quan trọng nhất mà loài người chúng ta phải đối mặt ngày nay.
Chúng ta hiện đang trồng đủ lương thực để nuôi sống khoảng 12 tỷ người, thế nhưng trong một thế giới có dân số 7 tỷ rưỡi, khoảng 800 triệu người đang sống trong tình trạng đói khát vì thiếu lương thực—lương thực mà chúng ta vốn có đủ nhưng thay vào đó phải dành để nuôi động vật để chúng ta có thể ăn thịt của chúng. Trên thực tế, chỉ riêng Hoa Kỳ có thể nuôi sống từng người trong số 800 triệu người đó bằng ngũ cốc mà nước này dùng để nuôi gia súc.
Hơn nữa, 82% trẻ em chết đói sống ở các quốc gia nơi thực phẩm được trồng để nuôi gia súc. Ăn thuần chay có thể chấm dứt tình trạng phân phối thực phẩm không công bằng này.
Nếu tất cả chúng ta đều ăn chay, chúng ta sẽ chấm dứt tình trạng bóc lột lao động nhập cư và những người nghèo khổ, những người làm việc trong các lò mổ không cần thiết và có tỷ lệ tự tử, lạm dụng ma túy và rượu, PTSD, trầm cảm và lo lắng cao nhất trong bất kỳ ngành nghề nào.
Nếu tất cả chúng ta đều ăn chay, chúng ta sẽ chấm dứt tình trạng bóc lột công nhân thuộc da ở Ấn Độ, Bangladesh và các nước thuộc thế giới thứ ba khác, nơi 90% công nhân chết trước 50 tuổi và có những đứa trẻ sinh ra bị tàn tật nặng nề do tất cả các hóa chất độc hại cần thiết trong quá trình sản xuất da thú.
Nếu tất cả chúng ta đều ăn chay, chúng ta sẽ chấm dứt việc bóc lột các nhóm bộ lạc ở Amazon, những cộng đồng của họ đang bị xua đuổi khỏi nơi sống và bị tiêu hủy để các ngành nông nghiệp chăn nuôi có thể phá hủy nhiều rừng nhiệt đới hơn.
Ăn thuần chay cho phép chúng ta tiếp xúc nhiều hơn với lòng trắc ẩn bẩm sinh của mình, nếu tất cả chúng ta đều ăn chay thì xã hội sẽ tự nhiên trở nên yêu thương và hòa nhã hơn. Làm sao chúng ta có thể làm tổn thương một con người khác nếu với tư cách là một xã hội, chúng ta cảm thấy rằng việc gây đau khổ cho một con gà là vô đạo đức?
Khi đối mặt với những sự thật đáng kinh ngạc cho thấy mức độ khai thác của con người vốn cần thiết để sản xuất ra các sản phẩm từ động vật mà chúng ta ăn và mặc, thì rõ ràng là bất kỳ nỗ lực nào nhằm hạ thấp sự đau khổ của động vật bằng cách viện cớ nỗi đau của con người không chỉ là thiếu trung thực mà còn là một suy nghĩ sai lầm.
Lời bào chữa “nhưng chẳng phải chúng ta nên tập trung vào các vấn đề nhân quyền” là không chính đáng bởi vì thuần chay có nghĩa là chúng ta ĐANG tập trung vào các vấn đề con người. Nếu chúng ta quan tâm đến sự đau khổ của con người thì chúng ta nên ăn thuần chay.
Nếu phải đối mặt với lý do này, bạn có thể thử hỏi:
“Bạn có nghĩ rằng thật kỳ lạ khi chúng ta có đủ lương thực để nuôi 56 tỷ động vật trên cạn mỗi năm, nhưng lại có 800 triệu người hiện đang sống trong tình trạng chết đói?”
Hay, “Làm thế nào mà thực tế về chiến tranh ở Trung Đông hay những người vô gia cư khiến bạn có thể chấp nhận trả tiền cho người khác để giết và mổ thịt một con vật?”
10. Thực vật cảm thấy đau
Đây là một cái cớ mà tôi nghe thấy thường xuyên hơn so với tôi nghĩ. Ngay cả trước khi tôi ăn chay trường, tôi chưa bao giờ nghĩ rằng thực vật cảm thấy đau khi chúng ta ăn chúng. Nhưng vì một số lý do, đây là điều mà tôi liên tục được nghe kể từ khi ăn chay.
Đầu tiên và rõ ràng nhất, điều quan trọng là phải giải quyết vấn đề khoa học đằng sau việc này. Thực vật thiếu hệ thống thần kinh trung ương, cơ quan thụ cảm đau và não, điều đó có nghĩa là về mặt giải phẫu, chúng không có khả năng cảm nhận cơn đau.
Nếu chúng ta cũng xem xét rằng lý do chính khiến con người và động vật không phải con người cảm thấy đau là để cảnh báo chúng ta rằng chúng ta đang gặp nguy hiểm hoặc đang bị tổn thương và chúng ta cần thoát khỏi tình huống mà chúng ta đang gặp phải, thì thực vật không thể di chuyển và do đó, bất kỳ sự đau đớn nào cũng có thể xảy ra và sẽ không thể tránh khỏi, khiến cuộc sống của bất kỳ loài thực vật nào cũng trở thành cực hình. Điều này đặt ra câu hỏi, tại sao thực vật lại tiến hóa với đặc tính gây suy nhược và hủy hoại khủng khiếp như vậy, vì nó đi ngược lại mục đích cơ bản của quá trình tiến hóa?
Nếu bây giờ chúng ta xem “lập luận về cảm giác đau của thực vật” từ quan điểm của thuyết sáng tạo, thì tại sao một vị Chúa nhân từ và đầy lòng trắc ẩn lại ban cho thực vật một lời nguyền khủng khiếp như vậy? Tại sao ngài để chúng phải chịu đau khổ như vậy, nếu điều đó không phục vụ cho mục đích sinh tồn của chúng?
Tôi nghĩ một phần lý do khiến sự nhầm lẫn giữa thực vật và nỗi đau bắt nguồn từ việc đúng là chúng đang sống và chúng tiến hành các hoạt động khác nhau ở cấp độ tế bào, chẳng hạn như nghiêng mình để nhận ánh sáng mặt trời. Trên thực tế, thực vật có khả năng làm một số điều thực sự đáng kinh ngạc, nhưng chúng không tiến hành bất kỳ hoạt động nào ở cấp độ ý thức hoặc nhận thức, về bản chất có nghĩa là thực vật không có tri giác.
Tôi nghĩ rằng một cách thực sự tốt để làm nổi bật điều này với mọi người là chỉ ra rằng thực vật phản ứng nhưng chúng không phản hồi. Bẫy ruồi venus tự đóng lại với ruồi, không phải vì nó ý thức được rằng một con ruồi đã đậu lên nó, mà vì nó phản ứng với các kích thích áp suất gây ra khi ruồi đậu lên nó. Đây là lý do tại sao bẫy ruồi venus sẽ đóng xung quanh bất cứ thứ gì kích hoạt phản ứng này, bao gồm cả tàn thuốc lá. Mặt khác, một con bò sẽ không ăn tàn thuốc chỉ vì ai đó cho chúng vào miệng vì bò phản ứng có ý thức.
Nếu chúng ta bỏ qua vấn đề khoa học về việc thực vật có cảm thấy đau hay không và tập trung vào khía cạnh đạo đức của lời bào chữa, thì tôi ngờ rằng sẽ có ai đó thực sự tin việc thả một bông súp lơ vào nước sôi và luộc gà còn sống (điều thường xảy ra trong quá trình giết mổ gà) là hai việc giống nhau. Không ai nghĩ rằng cắt cổ bò giống như cắt cuống bông cải xanh, hay thiến lợn giống như việc gọt vỏ khoai tây.
Nhưng giả sử người đang nói chuyện với bạn xác định rằng thực vật cũng cảm thấy đau giống như động vật—[hãy nói với họ] phải mất tới 16 kg thực vật để tạo ra 1 kg thịt động vật, nghĩa là nhiều thực vật bị giết trong quá trình sản xuất các sản phẩm từ động vật hơn rất nhiều so với chế độ ăn thuần chay. Ngoài ra, điều quan trọng cần lưu ý là có tới 91% diện tích rừng nhiệt đới Amazon bị tàn phá là do hoạt động nông nghiệp chăn nuôi, nghĩa là hàng triệu cây cối đã và đang tiếp tục bị phá hủy do chúng ta tiêu thụ các sản phẩm từ động vật.
Vì vậy, nếu người mà bạn đang nói chuyện thực sự tin rằng thực vật cảm thấy đau và có tri giác, thì hãy nhắc họ rằng bằng cách tiêu thụ các sản phẩm không thuần chay, họ không chỉ gây ra sự đau khổ cho động vật mà còn gây ra sự đau khổ được cho một lượng lớn thực vật.
Thành thật mà nói, nếu lý do này xuất hiện, tôi thường tránh nói về khoa học về việc thực vật có khả năng cảm nhận được nỗi đau hay không vì đôi khi mọi người sẽ nói, “nhưng khoa học mới chỉ đi được một quãng ngắn” và bị mắc kẹt ở đó. Thay vào đó, tôi thường đi thẳng vào việc nói về số lượng cây bị đốn để lấy sản phẩm từ động vật, vì vậy có lẽ hãy thử đặt câu hỏi:
“Để thảo luận, giả sử thực vật cảm thấy đau, bạn có biết rằng có thể mất tới 16 kg thực vật để tạo ra 1 kg thịt động vật, vì vậy, rất nhiều thực vật bị giết để lấy các sản phẩm từ động vật hơn là các sản phẩm thuần chay? ”
Bạn cũng có thể hỏi: “Nếu bạn đang lái xe trên đường và một con chó lao ra phía trước ô tô của bạn, bạn có lao lên một luống hoa để tránh va vào con chó không?”—điều này củng cố trong tâm trí mọi người rằng có sự khác biệt về mặt đạo đức giữa động vật và thực vật không phải con người, vì trong tình huống đó, chúng ta sẽ luôn chọn tránh con chó và đi lên luống hoa.